نورپردازی چیست؟
اصطلاح نورپردازی به تجهیزاتی اطلاق میشود که هدف اصلی آنها تولید نور است. این تجهیزات به طور معمول نوعی لامپ هستند، با این حال روشنایی میتواند به استفاده از نور طبیعی برای تامین نور محیط باشد. نورپردازی یا روشنایی استفاده عمدی از نور برای رسیدن به جلوههای عملی یا زیبایی شناسی است و شامل استفاده از هر منبع نور مصنوعی مانند لامپهای روشنایی و نور طبیعی با استفاده از روشنایی روز است. نورپردازی روزانه با استفاده از پنجره، چراغهای روشنایی یا قفسههای نور، به عنوان منبع اصلی نور در طول روز در ساختمانها صورت میگیرد. با این کار میتوانید به جای استفاده از نور مصنوعی که عامل اصلی مصرف انرژی در ساختمان ها است در مصرف انرژی صرفه جویی کنید. روشنایی مناسب میتواند عملکرد را بهبود بخشد و ظاهر ساختمان را بهبود ببخشد یا اثرات روانی مثبتی بر کارمندان در حیطه کاری داشته باشد.
تجهیزات مورد نیاز نورپردازی لامپهای روشنایی در سبک های مختلفی برای کارکردهای مختلف ارائه می شوند. مهمترین کارکرد آنها به عنوان پخش کننده نور و تامین نور از تابش بصری نور جلوگیری می کند. برخی از این تجهیزات بسیار ساده و کاربردی هستند، در حالی که برخی به خودی خود آثار هنری هستند. تقریباً از هر ماده ای در ساخت این تجهیزات استفاده می شود تا بتواند گرمای اضافی را تحمل کند و مطابق با استانداردهای ایمنی باشد. خاصیت مهم وسایل جانبی نورپردازی، کارایی درخشان یا راندمان اتصال به دیوارها است. هرچه لامپ های روشنایی شفاف تر باشند، کارایی بالاتری نیز دارند. سایه نوری به طور معمول باعث کاهش کارایی می شود اما جهت گیری و میزان آسایش بصری را افزایش می دهد.
دمای رنگ برای منابع نور سفید نیز کاربرد آنها را در کاربردهای خاص تحت تاثیر قرار میدهد. دمای رنگ یک منبع نور سفید، دما در کلوین یک ساطع کننده فیزیکی است که بیشتر با ویژگیهای طیفی لامپ مطابقت دارد. یک لامپ رشتهای دارای دمای رنگی در حدود ۲۸۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین است. لامپهای حرارت پایین، انرژی نسبتا بیشتری را در بخش زرد و قرمز طیف مریی دارند، در حالی که دماهای رنگ بالا با چراغ های بیشتر از ظاهر سفید و آبی روشن همخوانی دارند. دمای رنگ لامپها بهترین اثر نورپردازی کلی را در محیط خواهد شد.
انواع روشنایی برای اعمال نورپردازی
- روشنایی طبیعی
نور طبیعی بخشی از پرتوهای خورشیدی است که برای چشم انسان قابل مشاهده است. روشنایی طبیعی یا روشنایی روز می تواند در ایجاد یک محیط راحت، بهبود تمرکز و ایجاد یک محیط آرام و تنظیم ساعت استراحت بدن نقش مهمی داشته باشد. از نورپردازی طبیعی می توان با بکارگیری پنجره های بزرگ، اضافه کردن یک پنجره بر روی دیوار جناغی، تغییر یک دیوار بدون بار به یک دیوار آجری شیشه ای، نصب چراغ سقف، لوله های نوری و غیره بهره برد.
- روشنایی مصنوعی
روشنایی مصنوعی بر خلاف نورپردازی طبیعی است. به طور معمول نور مصنوعی به وسیله تجهیزات الکتریکی تولید می شود. چراغ های مصنوعی در طیف گسترده ای از اندازه، قدرت، رنگ ها و غیره وجود دارد که متناسب با انواع کاربردها نیز به کار می رود.
- روشنایی عمومی
از نورپردازی عمومی برای تامین روشنایی در کل طبقه با درجه یکنواختی استفاده می شود. این امر باعث می شود تا افراد، گیاهان، مبلمان و غیره در هر مکانی از فضا قرار بگیرند و بدون نیاز به تغییر آرایش روشنایی به راحتی جابجا شوند. روشنایی عمومی معمولاً توسط چراغ های سربار توزیع شده به طور مساوی تامین می شود.
- روشنایی محیط
همچنین به عنوان روشنایی پس زمینه یا خلق و خوی شناخته می شود ، نورپردازی محیط باعث ایجاد درخشش نرم می شود که به آرامی منطقه را روشن می کند بدون ایجاد تابش خیره کننده. لامپ های نوری مانند چراغ های دیواری رو به بالا می توانند در ایجاد روشنایی محیط مؤثر باشند.
- روشنایی ویژه
از این نوع نورپردازی برای تامین بافت و تمرکز بر نورپردازی عمومی استفاده می شود که می تواند ضمن ایجاد سایه در مناطق دیگر، به مواردی که در معرض نمایش قرار می گیرند مانند آثار هنری نیز نور ساطع کند. نورپردازی ویژه ممکن است توسط نورهای لامپ، چراغ های جدول روشنایی چشم انداز و غیره فراهم شود.
- روشنایی مخصوص کار
روشنایی مخصوص کار متمرکز است که در آن از نورپردازی محلی استفاده می شود. برای روشن کردن یک منطقه خاص که یک کار ممکن است در آن انجام شود، استفاده می شود. از آن به عنوان یک نور متضاد استفاده می شود که درخشش عمومی کمتری را ایجاد کند تا اینکه از چراغ های روشن تر برای روشنایی یک اتاق استفاده شود. نمونه های بارز روشنایی مخصوص کار شامل موارد زیر است:
- چراغ رومیزی
- چراغ با بازوی خمیده
- چراغ های کف با زاویه باز
- زیر چراغ های کابینت
- چراغ آویز
- چراغ های موزیکال
- روشنایی اضطراری یا روشنایی ایمنی
روشنایی اضطراری برای تامین روشنایی در صورت خرابی برق نصب شده بکار می رود و نور کافی را در اختیار شما قرار می دهد تا افراد موجود در یک ساختمان بتوانند با خیال راحت مکان را ترک کنند. انواع روشنایی اضطراری شامل موارد زیر است:
- علائم خروج اضطراری
- چراغ های فلورسنت
- چراغ های فوری هالوژن قدرتمند برای فضاهای بزرگ
- چراغ های سقفی اضطراری
- چراغ های سقفی
- روشنایی امنیتی
از نورپردازی امنیتی به طور کلی برای روشنایی مناطقی استفاده می شود که نگرانی برای امنیت وجود دارد. این چراغ ها ممکن است در تمام ساعات تاریکی روشن شوند و دید را در ناحیه ای ناامن نمایان کند. حتی ممکن است به طور موقت روشن شوند. به عنوان مثال وقتی شخصی به ملک نزدیک می شود گاهی توسط یک حسگر مرتبط فعال می شوند.
- روشنایی سایت ساخت و ساز
به منظور اینکه در کار ساخت و ساز نور طبیعی به میزان مؤثر ادامه یابد، مهم است که یک سایت با نور مصنوعی مناسب راه اندازی شده باشد. نورپردازی را می توان در داخل شرکت برای حرکتهای عمومی و کار در محل خود، روشنایی مناطق ورودی از خارج و گردش استفاده کرد. همچنین می تواند یک مورد موثر برای بازداشت افراد متجاوز باشد.
- نور برپردازی شبانه روزی
ترکیبی از نور روشن در طول روز و تاریکی در شب که به حفظ چرخه بیداری روزانه و خواب شبانه کمک می کند. نورپردازی شبانه روزی در طول روز از نظر رنگ و شدت متفاوت است. هدف این است که هوشیاری در ساعات کاری با استفاده از نور روشن بهبود یابد اما قبل از اتمام زمان استراحت به نور روشن تر و رنگی گرمتر تغییر پیدا کند.